Alfabeto laosiano
(Redirigido desde «Alfabeto lao»)
El alfabeto laosiano (Lao: ອັກສອນລາວ) es el sistema de escritura alfasilábico utilizado para escribir el idioma de Laos. Pertenece a la familia de los alfabetos bráhmicos, que es la misma del tailandés y el jemer.
Alfabeto laosiano | ||
---|---|---|
Tipo | Alfasilabario bráhmico | |
Idiomas | lao, lao tailandés y tailandés | |
Época | c. 1350 - actualidad | |
Antecesores | ||
Hermanos | Alfabeto tailandés | |
Dirección | dextroverso | |
Unicode | U+0E80–U+0EFF | |
ISO 15924 |
Laoo | |
Su uso principal se extiende desde todo Laos y minorías en los alrededores de Tailandia, Camboya y Vietnam.
Consiste en alrededor de 23 letras únicas con parecido consonántico y vocálico al tailandés y jemer.
Consonantes
editarLas consonantes del laosiano son las siguientes:
Letra | Nombre | Posición inicial | Posición final | Código | Clase tonal | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
AFI | TNG/CPBNG | BC | RSGTT | AFI | TNG/CPBNG | BC | RSGTT | |||||
ກ | ໄກ່ | kāi | /k/ | k | /k/ | k | KO | Medio | ||||
ຂ | ໄຂ່ | kʰāi | /kʰ, x/ | kh | – | – | KHO SUNG | Alto | ||||
ຄ | ຄວາຍ | kʷʰáːj | /kʰ, x/ | kh | – | – | KHO TAM | Bajo | ||||
ງ | ງົວ or ງູ | ŋúə, ox or ŋúː | /ŋ/ | ng | /ŋ/ | ng | NGO | Bajo | ||||
ຈ | ຈອກ or ຈົວ | tɕɔ̏ːk | /tɕ/ | ch | – | – | CO | Medio | ||||
ສ | ເສືອ | sɯ̌ːə | /s/ | s | – | – | SO SUNG | Alto | ||||
ຊ | ຊ້າງ | sâːŋ | /s/ | x | s | – | – | SO TAM | Bajo | |||
ຍ | ຍຸງ | ɲúŋ | /ɲ/ | gn | ny | y | /j/ | j | NYO | Bajo | ||
ດ | ເດັກ | dék | /d/ | d | /t/ | t | DO | Medio | ||||
ຕ | ຕາ | tàː | /t/ | t | – | – | TO | Medio | ||||
ຖ | ຖົງ | tʰǒŋ | /tʰ/ | th | – | – | THO SUNG | Alto | ||||
ທ | ທຸງ | tʰúŋ | /tʰ/ | th | – | – | THO TAM | Bajo | ||||
ນ | ນົກ | nōk | /n/ | n | /n/ | ne | n | NO | Bajo | |||
ບ | ແບ້ | bɛ̑ː | /b/ | b | /p/ | p | BO | Medio | ||||
ປ | ປາ | paː | /p/ | p | – | – | PO | Medio | ||||
ຜ | ເຜິ້ງ | pʰɤ̏ŋ | /pʰ/ | ph | – | – | PHO SUNG | Alto | ||||
ຝ | ຝົນ | fǒn | /f/ | f | – | – | FO SUNG | Alto | ||||
ພ | ພູ | pʰúː | /pʰ/ | ph | – | – | PHO TAM | Bajo | ||||
ຟ | ໄຟ | fáj | /f/ | f | – | – | FO TAM | Bajo | ||||
ມ | ແມວ | mɛ́ːw | /m/ | m | /m/ | m | MO | Bajo | ||||
ຢ | ຢາ | jaː | /j/ | y | – | – | YO | Medio | ||||
ຣ | ຣົຖ (ລົດ) or ຣະຄັງ (ລະຄັງ) | rōt (lōt) o rākʰáŋ | /r/,/l/ | r | /n/ | ne | n | LO LOOT | Bajo | |||
ລ | ລີງ | líːŋ | /l/ | l | – | – | LO LING | Bajo | ||||
ວ | ວີ | víː | /ʋ/,/w/ | v | v, w | w | v | w | WO | Bajo | ||
ຫ | ຫ່ານ | hāːn | /h/ | h | – | – | HO SUNG | Alto | ||||
ອ | ໂອ or ອື່ງ | ʔòː o ɨːŋ | /ʔ/ | – | – | – | O | Medio | ||||
ຮ | ເຮືອນ or ເຮືອ | hɯ́ːən o hɨ́aː | /h/ | h | – | – | HO TAM | Bajo |
Vocales
editarLas vocales del laosiano se representan agregando diacríticos a las consonantes.
Cortas | Largas | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Diacrítico | AFI | BGN/PCGN | LC | RTGS | Unicode | Diacrítico | AFI | BGN/PCGN | LC | RTGS | Unicode | |||
Final | Medial | Final | Medial | |||||||||||
◌ະ | ◌ັ◌ | /aʔ/, /a/ | a | a | ◌າ | /aː / | a | ā | a | aa | ||||
◌ິ | /i/ | i | i | ◌ີ | /iː/ | i | ī | i | ii | |||||
◌ຶ | /ɯ/ | u | ư | ue | y | ◌ື | /ɯː/ | u | ư̄ | ue | yy | |||
◌ຸ | /u/ | ou | u | u | u | ◌ູ | /uː/ | ou | ū | u | uu | |||
ເ◌ະ | ເ◌ັ◌ | /eʔ/, /e/ | é | e | e | ເ◌ | /eː/ | é | ē | e | e | |||
ແ◌ະ | ແ◌ັ◌ | /ɛʔ/, /ɛ/ | è | æ | ae | ແ◌ | /ɛː/ | è | ǣ | ae | ei | |||
ໂ◌ະ | ◌ົ◌ | /oʔ/, /o/ | ô | o | o | ໂ◌ | /oː/ | ô | ō | o | o | |||
ເ◌າະ | ◌ັອ◌ | /ɔʔ/, /ɔ/ | o | ǫ | o | ◌ໍ | ◌ອ◌ | /ɔː/ | o | ǭ | o | |||
ເ◌ິ | /ɤ/ | eu | œ | oe | ເ◌ີ | /ɤː/ | eu | œ̄ | oe | |||||
ເ◌ັຍ | ◌ັຽ◌ | /iə/ | ia | ເ◌ຍ | ◌ຽ◌ | /iːə/ | ia | īa | ia | |||||
ເ◌ຶອ | /ɯə/ | ua | ưa | uea | ເ◌ືອ | /ɯːə/ | ua | ư̄a | uea | |||||
◌ົວະ | ◌ັວ◌ | /uə/ | oua | ua | ua | ◌ົວ | ◌ວ◌ | /uːə/ | oua | ūa | ua |
Diptongos
editarDiacrítico | AFI | Romanización | Unicode |
---|---|---|---|
ໄ◌, ໃ◌ | /aj/ | ai | ai o ay |
ເ◌ົາ | /aw/ | ao | |
◌ໍາ | /am/ | am |